کمپانی بتسدا (Bethesda) در روز سه‌شنبه یک بازی ماجراجویی رومیزی و الهام‌گرفته‌شده از جهان داستان سری الدر اسکرولز – The Elder Scrolls عرضه کرد که در جهان Elsweyr قرار دارد. عرضه‌ی این بازی رومیزی، به بهانه‌ی تبلیغ بیشتر بسته‌ی الحاقی جدید بازی الدر اسکرولز آنلاین – The Elder Scrolls Online است که به همین نام منتشر خواهد شد. بازیکن در این بازی رومیزی، صفحات دیجیتالی را دانلود و سپس پرینت می‌کند تا نهایتاً زمان انتشار جدیدترین بسته‌ی الحاقی این بازی محبوب MMO سر برسد.

اما به نظر می‌رسد که متن‌های آن صفحات دیجیتالی، از روی متن‌های بازی رومیزی دیگری به نام Dungeons & Dragons که در سال ۲۰۱۶ از سوی شرکت Wizards of the Coast عرضه شده شده، کپی‌برداری شده است. بعد از این‌که خبرهای این کپی‌برداری احتمالی در فضای اینترنت پیچیده شد، شرکت بتسدا بازی خود را در عصر چهارشنبه از اینترنت حذف و در صفحه‌ی رسمی بازی در فیس‌بوک، دلیل آن را «رسیدگی به منبع» اعلام کرد.

Elsweyr، بازی قلم و کاغذی (Pen-and-Paper) شرکت بتسدا، حاوی متن‌هایی است که از بخش The Black Road از بازی Dungeons & Dragons کپی‌برداری شده است یا به عبارت دقیق‌تر، رونویسی؛ چراکه بعضی جمله‌ها تا حدودی در کلمات متفاوت هستند، اما در ساختار و معنا یکسان. تنها کلمات خاص (مثلاً محل‌ها) تغییر کرده‌اند تا با جهان سری الدر اسکرولز هماهنگی داشته باشد و سایر کلمات تغییرداده‌شده هم همچنان هم‌معنا هستند. پیج لایتمن (Paige Leitman) و بن هایزلر (Ben Heisler) که متن‌های بخش The Black Road را نوشته‌اند، مدارک زیادی از طریق کنار هم گذاشتن متن‌های خودشان و متن‌های بتسدا به اشتراک گذاشته‌اند که نشان می‌دهد شاهد یک سرقت ادبی هستیم؛‌ برای نمونه، شباهت متن‌ها را در اینجا می‌بینیم.

متن‌هایی که در پیش‌درآمد The Black Road وجود دارد:

هیچ‌چیز مانند کویر نیست که به انسان، احساس کوچکی و بی‌اهمیت بودن را القا کند. در هر مسیری، تلماسه‌‌ی عظیمی در این چشم‌انداز می‌گردد و آسمانی عظیم‌تر هم میان ابرها پدیدار است. در آبادی‌های Vuerthyl، مجموعه‌ای مختلط از سایبان‌های بیابان گسترده‌ی Anauroch دیده می‌شود که نور آفتاب، آن‌ها را سفید کرده است.

از طریق روش‌هایی خاص، همه‌چیز آن‌طور تنظیم شده تا با ازم (Azam)، عضو یک کاروان، ملاقات کنید؛ آن هم در یک سایبان شبیه به Calimshan که محلی برای غذاخوری است. یک جفت Tiefling [نژاد انسان‌گونه] که به نظر می‌رسد گرما بر آن‌ها هیچ اثری نداشته، با احتیاط به مسافرین نگاه می‌کنند. ورودی تار سایبان با نور روشن و باد جبران می‌شود، اما همچنان آنجا هم مثل همه‌جا به‌شدت گرم است. صدای ملایم یک آلت موسیقی سیم‌دار، فضا را پر می‌کند و مردم داخل نیز برای غذا، نوشیدنی و مکالمه با یکدیگر قوز کرده‌اند. یک اژدهازاده با رنگ زنگ‌زده‌ی قرمز-قهوه‌ای هم خوش‌آمدگویی و شما را به سمت یک میز خصوصی راهنمایی می‌کند. چند ماجراجویی دیگر هم در اینجا وجود دارد.

حال، متن‌هایی که در پیش‌درآمد Elsweyr آمده را با متن‌های بالا مقایسه می‌کنیم:

هیچ‌چیز را در برابر بیابان یارای رقابت نیست که به انسان احساسی کوچکی و غیرمهم بودن را القا کند. در هر مسیری، تلماسه‌ی بزرگی در این چشم‌انداز عبور می‌کند و حتی آسمانی‌ بزرگ‌تر و خالی در بالای آن وجود دارد. آبادی مرزهای میان Cyrodiil و Elsweyr، مجموعه‌ای گوناگون از سایبان‌های آفتاب‌خورده در بیابان گسترده‌ی Elsweyr است.

از طریق روش‌های مختلف، همه‌چیز طوری تنظیم شده که گروهی از ماجراجویان با رهبر کاروان به نام Kar’eem ملاقات می‌کنند. سایبان بزرگ او با چند نفر [از نژاد] Khajiit پر شده است که به نظر می‌رسد آفتاب بر آن‌ها بی‌تأثیر بوده و شما را با دقت نگاه می‌کنند. ورودی نمور سایبان هم در مقایسه با نور آفتاب بیرون تسکین‌دهنده است، اما هنوز هم سایبان به همان اندازه هوای گرمی دارد. صداهای ملایم یک آلت موسیقی سیم‌دار، فضا را پر کرده است و مردم هم مشغول غذا، نوشیدنی و مکالمه هستند. شخصی هم [از نژاد] Argonian شما را تا یک میز خالی راهنمایی می‌کند.

اما این شباهت‌ها تنها به چند متن ختم نشده است و حتی در گیم‌پلی و جزییات دیگر هم شاهد این کپی‌برداری‌ها هستیم؛ مثلاً مقایسه‌ای دیگر را میان آن‌چه بازیکن‌ها در The Black Road با آن برخورد می‌کنند می‌بینیم که عیناً با کمی تغییر اسامی، در Elsweyr وجود دارد.

آن‌چه بازیکن‌ها در The Black Road با آن برخورد می‌کنند:

• چهار واگن که دو شتر بدخلق آن را می‌کشند
• یک واگن حامل آب کاروان و گیاهان دارویی است
• یک واگن حامل اسلحه
• یک واگن حامل مجسمه‌ی Angharradh
• کاروان هر روز و در دو مرحله، ابتدا به سفر ادامه می‌دهد و بعد هم استراحت می‌کند. سفر قبل از طلوع آفتاب تا ظهر، خواب از ظهر تا اواخر بعداز‌ظهر در سایه، از سرگیری دوباره‌ی سفر از اواخر بعداز‌ظهر تا زمان شام و خواب از زمان شام تا قبل از طلوع آفتاب

حال، آن‌چه بازیکن‌ها در Elsweyr با آن برخورد می‌کنند:

• چهار ارابه که هر کدام را دو اسب می‌کشد
• یک ارابه حامل تمام غذاها است
• یک ارابه حامل تمام آب و داروها
• یک ارابه حامل مجموعه‌ای بزرگ از اسلحه
• یک ارابه حامل مجسمه
• کاروان هر روز دو مرحله را انجام می‌دهد: از ابتدای صبح تا بعدازظهر سفر می‌کند، سپس تا اواخر بعداز‌ظهر استراحت می‌کند و می‌خوابد. دوباره سفر از اواخر بعداز‌ظهر تا غروب خورشید از سر گرفته می‌شود

این مثال‌ها میان شباهت بین این دو بازی ماجراجویی و رومیزی، تنها مشت نمونه‌ی خروار است. یکی از سخنگوهای بتسدا به وب‌سایت Ars Technica می‌گوید:

ما مشغول بررسی‌های عمیق‌تر هستیم تا متوجه شویم چه اتفاقی رخ داده است. تا آن زمان، باید بگوییم که ما این بازی ماجراجویی را بر اساس آن‌چه بوده [دنیای الدر اسکرولز] خلق کرده‌ایم.

هنوز سخنگویی از سوی Wizards of the Coast در این مورد با Ars Technica صحبت نکرده است.

پست بتسدا در فیس‌بوک که این بازی ماجراجویی را معرفی کرد (البته اکنون پاک شده است)، اعلام کرده بود که این بازی ساخته‌ی «دوست‌های ما در شعبه‌ی هلندی بتسدا» است. کامنت‌های زیادی از طرف هوادارهای بازی Dungeons & Dragons وجود دارد که بازی بتسدا را تقلیدی درجه‌ دو و نامرغوب می‌خوانند. پیج لایتمن نیز که یکی از نویسندگان و طراحان بازی Duneons & Dragons بوده است به این موضوع واکنش نشان داده و یک پست طولانی در فیس‌بوک خود منتشر کرده است به نام «چگونه آن‌ها از بازی ماجراجویی ما سرقت ادبی کردند؛ یک پاورپوینت با حاشیه‌نویسی». در این پاورپوینت، مثال‌های بیشتری درباره‌ی کپی‌برداری‌های بتسدا از متن و بازی‌ آن‌ها دیده می‌شود. لایتمن می‌نویسد:

الدر اسکرولز آنلاین – The Elder Scrolls Online، آیا می‌توانید لطفاً تیم قانونی خود را از این موضوع خبردار کنید؟ این واقعاً جالب نیست.

زمانی که وب‌سایت Ars Technica از لایتمن درخواست کرد تا در رابطه با این موضوع دیدگاه خود را بیان کند، این‌گونه جواب داد:

هیچ دیدگاهی ندارم؛ حداقل تا زمانی که هر دو نویسنده شانسی برای یک گفت‌وگوی کامل داشته باشند و انشعابات را متوجه شوند.

در دنیای بازی‌های ویدئویی، اثبات نقض قانون کپی‌رایت گاهی می‌تواند سخت باشد؛ چراکه عناصر گویا مثل آرت‌ورک، موسیقی و افکت‌های صوتی وجود ندارد. حتی بازی‌هایی که مکانیک‌های بازی‌های دیگر را عیناً کپی می‌کنند هم ممکن است با برخورد عملی از سوی قانون روبه‌رو نشوند.

اما در زمینه‌ی متن و یک بازی قلم و کاغذی مثل Elsweyr، شباهت‌های مستقیم و شدید بین داستان‌ها و جایگزینی کلمات می‌تواند مورد راحت‌تری برای به‌رسمیت شناختن نقض قانون کپی‌رایت باشد. همان‌طور که دیوید لیزربرم (David Lizerbram)، وکیل مسائل حقوقی بازی Dungeons & Dragons، دو سال پیش در رابطه با کپی‌رایت این بازی نوشت:

شما آزاد هستید تا محتوای منتشرشده را هر طور که می‌خواهید و در هر شکلی توصیف، درباره‌اش بحث و نسبت به آن انتقاد کنید… بااین‌حال، باید از کپی‌برداری روی بخش بزرگی از متن یا تکثیر دوباره‌ی عکس‌ها دوری کنید.

گرچه کپی‌برداری کامل نیست، اما تغییر چند کلمه از سوی بتسدا نمی‌تواند دلیل خوبی برای قانع کردن دادگاه باشد. باید دید که این ماجرا نهایتاً به کجا ختم می‌شود و طرفین چه واکنش دیگری نسبت به این موضوع نشان خواهند داد.

بسته‌ی الحاقی Elsweyr برای بازی Elder Scrolls Online از طریق Early Access برای پی‌ سی در تاریخ ۲۰ مه (مصادف با ۳۰ اردیبهشت ماه ۱۳۹۸) در دسترس است و در ۴ ژوئن (مصادف با ۱۴ خرداد ماه ۱۳۹۸) نیز برای پلتفرم‌هایپلی‌ استیشن ۴ و ایکس‌ باکس وان منتشر خواهد شد. منبع: زومجی/