گفتگو ابزار اصلی روان درمانگران در طول جلسات بالینی است اما در بعضی از رویکردهای روانشناسی مثل درمان شناختی رفتاری، روانشناس یا مشاور ممکن است علاوه بر گفتگو از ابزارهای مختلف جهت سنجش، شناسایی و یا درمان استفاده کند.

این ابزارها معمولا شامل پرسشنامه‌ها می‌شوند که یا به صورت پرسش و پاسخ کتبی طراحی شده‌اند یا به صورت تصویری و شفاهی. اما امروزه ابزارهای روانشناسی گسترده‌تر و متنوع‌تر شده‌اند. به عبارت دیگر، دست روانشناسان و مشاوران برای بررسی همه‌جانبه مشکلات و اختلالات روانی بازتر است. زیرا هرچه مشکلات دقیق تر و با جزئیات بیشتر بررسی شوند و به عبارتی موشکافانه تر ریشه‌یابی شوند، فرآیند درمان سریع تر، دقیق تر و هدفمندتر پیش می‌رود. این ابزارها شامل فرم‌ها یا کاربرگ‌ها، برگه‌های اطلاعاتی و کتابچه‌های راهنما هستند.

معرفی سایت روانو

روانو اولین سایتی است که مجموعه این ابزارها را با هدف بهبود کیفیت جلسات روان درمانی، تهیه و جمع آوری کرده است. هر یک از این ابزارها براساس باور اصلی رویکرد شناختی رفتاری روی افکار، احساسات و رفتار افراد تمرکز کرده اند. زیرا براساس این دیدگاه افکار و احساسات ما هستند که رفتار ما را شکل می‌دهند و بالعکس. در نتیجه وجود مشکل در هر یک از این بخش‌ها منجر به بروز مشکل در سایر بخش‌ها نیز می‌شود. ابزارهایی که در این سایت قرار گرفته‌اند در کنار دانش و تجربه روان درمانگر به مراجع کمک می‌کنند تا مشکلاتی که ممکن است در هر یک از این بخش‌ها وجود داشته باشد را برطرف کنند.

فرم یا کاربرگ

این سایت دارای سه بخش اصلی است. فرم‌ها یا به طور دقیق تر کاربرگ‌ها، ابزارهایی ساختار یافته هستند که به مراجع و درمانگر کمک می‌کنند تا به بینش عمیق و واحدی از یک مشکل برسند. کاربرگ‌ها انواع مختلفی دارند و با هدف‌های متفاوتی طراحی شده اند. برای مثال کاربرگ‌هایی وجود دارند که هدف آنها ثبت افکار است. به این شکل که مراجع باید هر زمان که افکار منفی به ذهنش خطور کرد آنها را یادداشت کند. یا کاربرگ‌‌‌هایی وجود دارند که به فرد کمک می‌کنند تا برکل فعالیت‌هایش درطول روز یا هفته خودنظارتی داشته باشد. درمانگر ممکن است از مراجع بخواهد این فرم ها را درطول یک جلسه مشاوره یا در بین جلسات کامل کند و برای جلسه بعد به همراه داشته باشد. هر یک از این کاربرگ‌ها همراه با توضیح، دستورالعمل و مثال‌های عینی هستند که کار با آنها را برای درمانگر و همچنین برای مراجع آسان تر می‌کند. غالبا در جلساتی که با رویکرد شناختی رفتاری اداره می‌شود، درمانگر از مراجع می‌خواهد تکالیفی را بر روی کاغذ بنویسد و برای جلسات آینده بیاورد اما اکنون به کمک کاربرگ‌های از پیش آماده جلسات، با نظم و چارچوب دقیق‌تری پیش می روند، زیرا مراجع تنها لازم است جدول یا فرمی که جزئیات آن از قبل آماده شده است را پر کند. علاوه بر اینها، در وقت درمانگر صرفه جویی و کمک می‌شود تا درمانگر برای هر جلسه برنامه‌ریزی و آمادگی کامل داشته باشد.

برگه های اطلاعاتی

برگه های اطلاعاتی ابزار مفید دیگری هستند که در جهت افزایش دانش مراجع تهیه شده‌اند. این برگه‌ها که معمولا یک یا دو صفحه بیشتر نیستند، به صورت ساده و خلاصه مفاهیم مهم را به مراجع انتقال می‌دهند. آگاهی از مشکل نصف درمان است، در نتیجه آگاه کردن مراجع از مشکلی که با آن دست و پنجه نرم می‌کند می تواند به فرآیند درمان کمک قابل توجهی کند. علاوه بر اینها تحقیقات نشان داده است که مراجع برخی از صحبت‌هایی که در طی جلسه مشاوره گفته می‌شود را فراموش می‌کند. به همین منظور، داشتن برگه‌ای که نکات مهم صحبت‌های یک یا چند جلسه را خلاصه کرده باشد می‌تواند بسیار مفید باشد. برگه‌های اطلاعاتی نیز مانند کاربرگ‌ها دارای توضیحات هستند. این توضیحات معمولا برای روان درمانگران تهیه شده‌اند تا به آنها کمک کنند که به‌طور جامع‌تر و عمیق‌تر از مطالبی در برگه اطلاعاتی آماده است آگاهی داشته باشند و اگر نیاز به توضیحات بیشتری بود بتوانند به مراجع ارائه دهند.

کتابچه های راهنما

گاهی مراجع به دنبال اطلاعات بیشتر و عمیق‌تری درباره مشکلی است که به خاطر آن به روانشناس رجوع کرده است یا در طی جلسات مشاوره به وجود چنین مشکلی پی برده است. به همین منظور ممکن است در کتاب‌های مختلف به دنبال اطلاعات باشد یا با جستجو در اینترنت بخواهد ابهاماتش را برطرف کند. کتابچه های راهنما دقیقا برای جلوگیری از همین پراکندگی تهیه شده‌اند. یک کتابچه که حاوی تمام اطلاعاتی است که ممکن است برای مراجع سوال شده باشد و بخواهد درباره آن بیشتر بداند. به علاوه که این مطالب کاملا علمی هستند و توسط فرد متخصص جمع‌آوری شده‌اند. از آنجایی که این مطالب به زبان ساده نوشته شده‌اند، یادگیری آن برای مراجع بسیار راحت بوده و از طرفی از گیج شدن یا گمراه شدن مراجع نیز جلوگیری می‌شود.

همانطور که مشخص است مخاطبان اصلی سایت روانو روان درمانگران هستند. روانو سعی کرده تمامی منابعی که ممکن است یک درمانگر به آن احتیاج داشته باشد تا کیفیت جلساتش را ارتقا دهد را فراهم کند. به علاوه، هر کدام از این ابزار ها می توانند یک منبع کمک آموزشی علمی برای دانشجویان رشته روانشناسی یا درمانگرانی باشد که به تازگی کار خود را آغاز کرده اند و ممکن است تجربه کافی برای روبرو شدن با مراجع را نداشته باشند. این ابزارها با توضیحات و دستورالعملی که دارند به درمانگر کمک می کنند تا برای هر جلسه با آمادگی کامل حضور پیدا کند و هریک از مراحل سنجش، شناسایی یا درمان را قدم‌به‌قدم پیش ببرد. البته علاوه بر روانشناسان و مشاوران، عموم مردم نیز می توانند از مقالات و مطالب آموزشی این سایت بهره مند شوند. مقالاتی که رویکرد شناختی رفتاری و تکنیک های شناختی رفتاری (CBT) را مبسوط شرح داده است و یا سایر مطالب خودآموز و کاربردی روانشناسی که دانستن آنها می‌تواند برای مردم یا افرادی که در‌حین تراپی هستند بسیار کمک‌کننده باشد.

درمجموع، سایت روانو سعی کرده تا با فراهم کردن منابع، ابزارها و مطالب مفید و آموزشی و درعین حال موثق و قابل اعتماد هم به روان درمانگران و هم به مراجعان کمک کند تا دستیابی به سلامت روان که هدف مشترک هر دو گروه است را تسهیل کند.